نظام تشخیص صلاحیت کارشناسان و مشاوران مصوب ۲۱/۱۰/۱۳۹۳ هیئت‌وزیران

ماده ۱ – در این تصویب‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح بکار می‌روند:

الف – دستگاه اجرایی: کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۲۲۲) قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران.

ب – کارشناسان و مشاوران: به ترتیب اشخاص حقیقی و حقوقی دارای شرایط برای انجام کارهای خدمات کارشناسی و مشاوره‌ای در دستگاه‌های اجرایی مطابق این تصویب‌نامه.

پ – خدمات کارشناسی و مشاوره: انجام هرگونه مطالعه، پژوهش و تحقیق، بررسی و اظهارنظر، نظارت، مهندسی ارزش و سایر خدمات فکر افزاری در رشته تخصصی مربوط.

ت – رشته تخصصی: حوزه کارشناسی و مشاوره با یکنواختی موضوعی در زمینه‌های بودجه‌ریزی، برنامه‌ریزی، حقوقی، اداری و استخدامی، بانکی، بیمه‌ای، مالی و نظایر آن‌ها.

ث – تشخیص صلاحیت: فرآیندی که در آن شرایط عمومی و تخصصی متقاضی طبق مقررات این تصویب‌نامه موردبررسی و تأیید قرار می‌گیرد.

ج – رتبه: عددی که میزان توانایی کارشناسان و مشاوران را در رشته تخصصی مربوط و در مقایسه با سایر کارشناسان و مشاوران تعیین می‌کند.

چ – دستگاه تشخیص صلاحیت و رتبه‌بندی: هر دستگاه اجرایی که انجام امور مربوط به تشخیص صلاحیت و رتبه‌بندی را بر اساس این تصویب‌نامه بر عهده دارد.

ح – امتیاز: نمراتی که بر اساس شرایط تخصصی موضوع این تصویب‌نامه به هر یک از مؤلفه‌های توانایی کارشناسان و یا مشاوران برای تشخیص صلاحیت و کسب رتبه تعلق می‌گیرد.

خ – حدنصاب: حداقل امتیازی که هر کارشناس یا مشاور برای کسب رتبه درخواستی باید از مؤلفه‌های لازم برای تشخیص صلاحیت به دست آورد.

د – سازمان: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور

ذ – گواهینامه: مدرکی که پس از تشخیص صلاحیت به کارشناسان و یا مشاوران تعلق می‌گیرد و دربرگیرنده رشته تخصصی، رتبه و ظرفیت کاری بوده و برای مدت دو سال اعتبار دارد.

ر – ظرفیت کاری: مقدار ناخالص ریالی خدمات کارشناسی و مشاوره قابل انجام توسط کارشناسان و یا مشاوران که بر اساس این تصویب‌نامه تعیین می‌شود.

ز – برگه کار: کنترل‌کننده حداکثر ظرفیت کاری کارشناسان در طی زمان اعتبار گواهینامه.

ژ – ساجات: سامانه جامع تشخیص صلاحیت که امکان درج اطلاعات و الصاق مدارک مثبته طبق دستورالعمل‌های مربوط را برای متقاضیان و امکان بررسی تشخیص صلاحیت و صدور گواهینامه را برای کاربران و دستگاه مسئول تشخیص صلاحیت فراهم می‌کند. این سامانه یا بانک اطلاعات متمرکز قابلیت اتصال الکترونیکی به بانک‌های اطلاعات رسمی کشور را داشته و با اعمال دستورالعمل‌های مصوب توسط سازمان، پشتیبانی می‌شود.

ماده ۲ – رشته تخصصی، دستگاه مسئول تشخیص صلاحیت و مدارک تحصیلی قابل‌قبول برای هر رشته تخصصی در این تصویب‌نامه به شرح جدول شماره (۱) تعیین می‌شود.[۴]

تبصره ۱ – دستگاه اجرایی می‌تواند رشته‌های تخصصی موردنیاز خود را در چارچوب جدول شماره (۱) با امضای بالاترین مقام دستگاه اجرایی برای بررسی به سازمان ارسال نماید. سازمان ظرف دو ماه پس از وصول درخواست دستگاه اجرایی، موضوع را در کارگروهی با حضور معاونت حقوقی رئیس‌جمهور و سازمان بررسی و در صورت تأیید رشته تخصصی موردنظر، مراتب را در جدول شماره (۱) درج و به دستگاه متقاضی اعلام می‌نماید.

تبصره ۲ – دستگاه تشخیص صلاحیت موظف است پس از درج رشته تخصصی در جدول شماره (۱)، شروع امر تشخیص صلاحیت را حداقل در دو روزنامه کثیرالانتشار (صبح و عصر) و حداقل در دو نوبت اعلام عمومی نماید.

تبصره ۳ – ورود اطلاعات توسط متقاضیان و بررسی اسناد و مدارک و صدور گواهینامه برای دستگاه مسئول تشخیص صلاحیت، صرفاً از طریق سامانه ساجات صورت می‌گیرد.

تبصره ۴ – اجرای مراحل مندرج در تبصره‌های (۲) و (۳) این ماده برای رشته‌های مندرج در جدول شماره (۱) این تصویب‌نامه الزامی است.

تبصره ۵ – در اجرای این تصویب‌نامه، هرگونه گسترش تشکیلات و نیروی انسانی در دستگاه تشخیص صلاحیت ممنوع است.

ماده ۳ – شرایط عمومی کارشناسان و مشاوران به شرح زیر تعیین می‌شود:

الف – شرایط عمومی کارشناسان (اشخاص حقیقی):

۱ – تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران:

۲ – نداشتن سوءپیشینه کیفری (مؤثر)، سابقه محرومیت یا ممنوعیت از کارهای کارشناسی و مشاوره‌ای.

۳ – نداشتن ممنوعیت مقرر در لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزراء و نمایندگان مجلسین و کارمندان در معاملات دولتی و کشوری – مصوب ۱۳۳۷٫

۴ – عدم اشتغال بکار در دستگاه‌های اجرایی.

۵ – دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی در رشته‌های تخصصی مورد درخواست.

۶ – داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم.

ب – شرایط عمومی مشاوران:

۱ – شخصیت حقوقی ایرانی غیردولتی و غیرعمومی که طبق قوانین و مقررات، به‌صورت شرکت یا موسسه در داخل کشور به ثبت رسیده و در اساسنامه آن انجام خدمات مشاوره مرتبط با رشته‌های تخصصی قیدشده باشد.

۲ – نداشتن سابقه محرومیت یا ممنوعیت از انجام کارهای کارشناسی و مشاوره‌ای.

۳ – نداشتن ممنوعیت مقرر در لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزرا و نمایندگان مجلسین و کارمندان در معاملات دولتی و کشوری و سایر ممنوعیت‌های قانونی برای شرکا یا مدیران شرکت یا موسسه.

۴ – هر یک از مدیران و کارکنان دارای امتیاز معرفی‌شده شرکت یا موسسه باید حداقل دارای مدرک تحصیلی کارشناسی در رشته مورد درخواست باشند.

تبصره – کارشناسان تنها می‌توانند به‌عنوان شخص حقیقی، تشخیص صلاحیت شده و یا به‌عنوان مدیر و یا فرد دارای امتیاز در یک شرکت یا مؤسسه در فرایند تشخیص صلاحیت شرکت نمایند.

ماده ۴ – شرایط تخصصی برای تعیین رتبه کارشناسان و مشاوران عبارت‌اند از:

الف – امتیازهای تخصصی کارشناسان:

۱ – مقطع تحصیلی مرتبط با رشته مورد درخواست:

دکتری (۴۰ امتیاز)، فوق‌لیسانس (۳۵ امتیاز)، لیسانس (۳۰ امتیاز)

۲ – تجارب مفید و مؤثر در رشته مورد درخواست:

در سطح مدیر عالی (به ازای هرسال ۱۰ امتیاز)، در سطح مدیر میانی (به ازای هرسال ۸ امتیاز)، در سطح مدیر پایه (به ازای هرسال ۶ امتیاز) و در سطح کارشناس (به ازای هرسال ۴ امتیاز) حداقل سی درصد از امتیاز موردنیاز کارشناس باید از این بند تأمین شود.

تبصره – سمت‌های آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی حسب مورد معادل یکی از چهار سطح فوق قرار می‌گیرند.

۳ – آثار علمی در رشته مورد درخواست در ده سال گذشته:

تألیف کتاب (به ازای هر کتاب (۷) امتیاز)، چاپ مقاله علمی در نشریات نمایه شده علمی بین‌المللی (ISI) یا پایگاه اسنادی علوم جهان اسلام (ISC) یا مجله‌های علمی و پژوهشی (به ازای هر مقاله (۵) امتیاز)، ترجمه کتاب (به ازای هر ترجمه (۴) امتیاز)، چاپ مقاله در مجله‌های علمی و تخصصی دستگاه‌های اجرایی (به ازای هر مقاله (۱) امتیاز).

۴ – سوابق خدمات کارشناسی، مشاوره و یا کار پژوهشی در رشته مورد درخواست در ده سال گذشته:

به ازای هر سی میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۳۰) ریال (به قیمت‌های سال ۱۳۹۳ و تعدیل آن در سال‌های دیگر بر اساس شاخص بهای مصرف‌کننده که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود.) حق‌الزحمه کار کارشناسی، مشاوره یا پژوهش خاتمه یافته با تأیید کارفرمای قبلی (۱) امتیاز.

ب – امتیازهای تخصصی مشاوران:

۱ – سوابق تحصیلی مدیران (اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل) و کارکنان متخصص دارای امتیاز معرفی‌شده شرکت یا موسسه در رشته مورد درخواست بر اساس جزء (۱) بند (الف) ماده (۴).

۲ – تجارب مفید مدیران و کارکنان متخصص دارای امتیاز معرفی‌شده شرکت یا موسسه در رشته مورد درخواست بر اساس اجزای (۲)، (۳) و (۴) بند (الف) ماده (۴).

۳ – سوابق خدمات مشاوره شرکت در رشته مورد درخواست به ازای هر یک‌صد و پنجاه میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۱۵۰) ریال (به قیمت‌های سال ۱۳۹۳ و تعدیل آن در سال‌های دیگر بر اساس شاخص بهای مصرف‌کننده که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود.) حق‌الزحمه کار خاتمه یافته با تأیید کارفرمای قبلی (۱) امتیاز.

۴ – در هر رشته، حداقل یکی از مدیران باید امتیاز کارشناس رشته و رتبه موردنظر را کسب نماید و حداقل یکی از کارکنان دارای امتیاز معرفی‌شده نیز باید امتیاز کارشناس رشته و رتبه مورد درخواست (یا حداکثر یک رتبه پایین‌تر) را کسب کند و هر دو نفر جهت امتیازآوری در رشته مذکور معرفی شوند.

۵ – حداقل شصت درصد (۶۰%) مدیران و کارکنان دارای امتیاز معرفی‌شده شرکت یا مؤسسه باید در رشته تحصیلی مشخص‌شده در جدول شماره (۱) این تصویب‌نامه (به‌غیراز سایر رشته‌های تحصیلی) مدرک تحصیلی داشته باشند.

ماده ۵ – شاخص‌های رتبه‌بندی برای کارشناسان و مشاوران عبارت‌اند از:

الف – رتبه و حدنصاب امتیازهای کارشناسان از ضوابط بند (الف) ماده (۴) این تصویب‌نامه، به شرح جدول شماره (۲) تعیین می‌شود.

جدول شماره (۲) – رتبه‌بندی و حداقل امتیاز کارشناس[۵]

ب – رتبه و حدنصاب امتیازهای مشاوران از ضوابط بند (ب) ماده (۴) این تصویب‌نامه، به شرح جدول شماره (۳) تعیین می‌شود:

جدول شماره (۳) – رتبه‌بندی و حداقل امتیاز مشاوران[۶]

ماده ۶ – کارشناسان حداکثر می‌توانند در دو رشته تخصصی و مشاوران می‌توانند با کسب امتیازهای لازم (مشروط به عدم دوباره شماری امتیاز فرد معرفی‌شده و قراردادها) در رشته‌های تخصصی متعدد تشخیص صلاحیت شده و رتبه کسب نمایند. درخواست تکرار رشته فقط یک‌بار مجاز است.

ماده ۷ – استفاده دستگاه‌های اجرایی از خدمات موردنیاز کارشناسی و مشاوره و پرداخت وجه به این اشخاص، به‌استثنای موارد مشمول تبصره ماده (۳۲) قانون مدیریت خدمات کشوری – مصوب ۱۳۸۶ – صرفاً در چارچوب این تصویب‌نامه و با رعایت قوانین و مقررات مربوط مجاز می‌باشد.

ماده ۸ – تعرفه و ظرفیت کاری خدمات کارشناسان و مشاوران در رتبه‌های مختلف مطابق جداول شماره (۴) و (۵) تعیین می‌شود:

الف – تعرفه ساعتی و ظرفیت کاری کارشناسان:

جدول شماره (۴) – تعرفه و ظرفیت کاری کارشناسان بر اساس رتبه[۷]

تبصره ۱ – هرساله ارقام ریالی مندرج در جدول شماره (۴) متناسب با تغییر نصاب معاملات کوچک، توسط سازمان اصلاح و ابلاغ می‌شود.

تبصره ۲ – گواهینامه کارشناسان (تشخیص صلاحیت شده در یک یا دو رشته) در طی دوره امتیاز صرفاً دارای هشت برگه کار است. دستگاه‌های اجرایی در هنگام عقد قرارداد با هر کارشناس، موظف به جداسازی برگه کار حداقل به مقدار مبلغ قرارداد هستند. نگهداری این برگه کارها در اسناد قرارداد الزامی است.

تبصره ۳ – عقد قرارداد متوالی با کارشناس توسط دستگاه اجرایی پس از گذشت حداقل سه ماه ا تسویه قرارداد قبلی مجاز است.

ب – ظرفیت کاری مشاوران:

جدول شماره (۵) – حداکثر ظرفیت کاری مشاوران بر اساس رتبه[۸]

تبصره – مشاوران مجازند حداکثر دو کار هم‌زمان داشته باشند.

ماده ۹ – پرداخت هرگونه حقوق و عوارض دولتی و عمومی بر عهده کارشناسان و مشاوران می‌باشد.

ماده ۱۰ – دستگاه اجرایی موظف است در هنگام عقد قرارداد، تضمین لازم را بر اساس قوانین و مقررات مربوط برای کنترل کیفیت خدمات کارشناسی و مشاوره از کارشناسان و مشاوران اخذ نماید.

ماده ۱۱ – برای رسیدگی به تخلفات کارشناسان و مشاوران و صدور رأی، هیئت بدوی رسیدگی در دستگاه‌های تشخیص صلاحیت تشکیل می‌شود. اعضای این هیئت عبارت‌اند از:

۱ – نماینده بالاترین مقام دستگاه مسئول تشخیص صلاحیت (حداقل در سطح مدیرکل به‌عنوان رئیس هیئت)

۲ – مدیرکل حقوقی دستگاه مسئول تشخیص صلاحیت با عنوان مشابه

۳ – نماینده دستگاه اجرایی استفاده‌کننده از خدمات کارشناسی و مشاوره (حداقل در سطح مدیرکل)

ماده ۱۲ – موارد تخلف و میزان محرومیت برای کارشناسان و مشاوران به شرح زیر است:

الف – تخلفات زیر منجر به اخطار کتبی به کارشناسان و مشاوران می‌شود:

۱ – پذیرش کار (قرارداد) بیش از ظرفیت کاری مجاز در گواهینامه.

۲ – قصور بیش از دو بار در ارائه خدمات که لطمه جدی به اصل قرارداد وارد ننموده اما باعث تأخیر زمان انجام خدمات قرارداد شود.

۳ – از دست دادن شرایط احراز صلاحیت (خروج مدیران و کارکنان متخصص امتیازآور معرفی‌شده) و جایگزین نکردن افراد مناسب از طریق سامانه ساجات طی دو ماه.

۴ – ورود خسارت به کارفرما پس از تشخیص آن در مرجع صالح قضایی و جبران کامل خسارت.

ب – تخلفات زیر منجر به تعلیق (۳) تا (۶) ماهه گواهینامه کارشناسان و مشاوران می‌شود:

۱ – عدم انجام اقدام مقتضی در جهت رفع علت صدور اخطار کتبی موضوع اجزای (۱)، (۲) و (۳) بند (الف) این ماده ظرف دو ماه (در صورت رفع عامل اخطار کتبی، تعلیق با حذف مدت باقیمانده رفع خواهد شد و در صورت عدم رفع عامل اخطار کتبی، تعلیق تجدید خواهد شد).

۲ – واگذاری کمتر از (۵۰%) مبلغ قرارداد به کارشناسان و یا مشاوران دیگر بدون تأیید کتبی کارفرما.

ج – تخلفات زیر منجر به تعلیق شش ماه تا یکسال گواهینامه کارشناسان و مشاوران می‌شود:

۱ – عضویت هم‌زمان مدیرعامل شرکت یا موسسه در هیئت‌مدیره سایر مؤسسات و شرکت‌های پیمانکاری، مشاوره و سایر شرکت‌های عامل در نظام فنی اجرایی.

۲ – واگذاری بیش از (۵۰%) قرارداد به کارشناسان و یا مشاوران دیگر بدون تأیید کتبی کارفرما.

۳ – ورود خسارت به کارفرما به میزان کمتر از دو برابر سقف معاملات متوسط پس از تشخیص صلاحیت در مرجع صالح قضایی و عدم جبران خسارت.

د – تخلفات زیر منجر به ابطال گواهینامه به مدت دو سال می‌شود:

۱ – احراز فقدان شرایط مندرج در ماده (۳) این تصویب‌نامه در زمان صدور گواهینامه.

۲ – محکومیت قضایی ناشی از ارتکاب ارتشاء و تبانی.

۳ – وقوع بیش از پنج مورد تخلف از تخلفات موضوع‌بندهای (ب) و (ج) در طی یک سال.

ماده ۱۳ – کارشناسان و مشاوران و دستگاه اجرایی ذی‌ربط می‌توانند تقاضای تجدیدنظر در رأی هیئت بدوی را ظرف سه ماه به معاونت حقوقی رئیس‌جمهور ارائه نمایند.

ماده ۱۴ – حداکثر زمان بررسی تخلفات و صدور رأی در هیئت بدوی یک ماه است. معاونت حقوقی رئیس‌جمهور نیز موظف است حداکثر یک ماه پس از وصول درخواست تجدیدنظر، موضوع را بررسی و مبادرت به صدور رأی نماید.

ماده ۱۵ – کارشناسان و مشاوران دارای محرومیت از نوع ابطال گواهینامه، می‌توانند پس از اتمام زمان محرومیت درخواست تشخیص صلاحیت مجدد نمایند.

ماده ۱۶ – کارشناسان و مشاوران دارای هر نوع محرومیت موظف‌اند تعهدات قراردادی خود را به انجام برسانند و محرومیت آنان موجب رفع مسئولیت در قبال قراردادهای تعهد شده نمی‌شود ولی در محرومیت ناشی از شمول لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزرا، نمایندگان مجلسین و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری، قرارداد مربوط فسخ می‌گردد.

ماده ۱۷ – انعقاد قرارداد جدید بعد از تعلیق یا ابطال گواهینامه و تا زمان اتمام مدت محرومیت توسط کارشناسان و مشاوران ممنوع است.